خطرناک ترین فرمت فایل ها
فرمتهای فایل مختلفی وجود دارند که میتوانند به عنوان خطرناک در نظر گرفته شوند، بهویژه اگر از منابع ناشناخته دریافت شوند. در اینجا لیستی از انواع فایلهایی که ممکن است خطرات امنیتی داشته باشند آمده است:
1. فایلهای اجرایی (exe)
فرمت .exe نحوهای استاندارد در سیستمهای عامل ویندوز برای فایلهای اجرایی یا برنامهها است. این فایلها میتوانند دستورالعملهایی را به کامپیوتر شما اعطا کنند تا کارهای مختلفی را انجام دهد. دلیل اینکه فرمت .exe میتواند خطرناک باشد به توانایی این نوع فایل برای اجرای عملیات متنوع و دسترسی گسترده به منابع سیستم عامل مربوط میشود.
چند دلیلی که باعث خطرناک بودن همچین فرمت می شود:
1. نفوذ به سیستم : فایلهای .exe میتوانند برای نفوذ به سیستمهای کامپیوتری استفاده شوند. بهمحض اینکه کاربر یک فایل اجرایی مخرب را اجرا کند، نرمافزار مخرب ممکن است بدون آگاهی کاربر کنترل کامپیوتر را به دست بگیرد.
2. ویروسها و تروجانها : فایلهای .exe اغلب برای پخش ویروسها و تروجانها - که نوعی بدافزار هستند - به کار میروند. این بدافزارها میتوانند اطلاعات شخصی را سرقت کنند، سیستم را آلوده سازند، یا به شبکههای بات متصل شوند.
3. دسترسی روت : فایلهای .exe میتوانند به عنوان ابزاری برای به دست آوردن دسترسیهای عمیقتر (روت یا ادمین) به سیستمهای کامپیوتری استفاده شوند. این کار میتواند به هکرها اجازه دهد تغییراتی را در سطح سیستم عامل ایجاد کنند.
4. رانسومورها : برخی فایلهای .exe ممکن است حاوی رانسومور باشند، که انواعی از بدافزارها هستند که دادهها را رمزگذاری کرده و برای بازیابی دادهها از کاربران باج خواهی میکنند.
بنابراین، بسیار مهم است که فقط فایلهای اجرایی معتبر و از منابع قابل اعتماد را باز کرده و اجرا کنید. همچنین استفاده از نرمافزار آنتیویروس قابل اطمینان و بروز برای اسکن فایلهایی که دانلود میکنید، اقدام مهمی در جلوگیری از این خطرات است.
2. اسکریپتها (.bat, .cmd, .sh, .js, .vbs, .ps1)
فرمتهای .bat، .cmd، .sh، .js، .vbs، و . ps همه نوعی از فایلهای اسکریپت هستند که میتوانند دستوراتی را در یک سیستم عامل اجرا کنند. دلیل خطرناک بودن این نوع فایلها به توانایی آنها برای اجرای دستورات و انجام اقدامات خودکار برگردانده میشود.
چند دلیلی که باعث خطرناک بودن همچین فرمت می شود:
1. اجرای اتوماتیک دستورالعملها : این فایلها میتوانند دستورالعملهای متنی را که درون آنها نوشته شدهاند، خودکار اجرا کنند. این بدان معنی است که اگر یک اسکریپت مخرب باشد، میتواند بدون دخالت کاربر به انجام فعالیتهای مضر بپردازد.
2. تغییر در تنظیمات سیستم : اسکریپتها میتوانند تنظیمات مهم سیستم را تغییر دهند، برنامههای جدید نصب کنند، یا تنظیمات امنیتی را غیرفعال سازند.
3. دسترسی به دادههای حساس : اگر اسکریپتها به شیوهای مخرب نوشته شده باشند، ممکن است بتوانند به دادههای شخصی یا سازمانی دسترسی پیدا کنند و آنها را سرقت، حذف یا تغییر دهند.
4. پخش بدافزار : این اسکریپتها میتوانند به عنوان وسیلهای برای پخش بدافزارها، از جمله ویروسها، کرمها، و تروجانها عمل کنند.
5. بهرهبرداری از آسیبپذیریها : اسکریپتها ممکن است برای بهرهبرداری از آسیبپذیریهای موجود در نرمافزارها یا سیستمهای عامل استفاده شوند.
6. فعال سازی دیگر فایلهای مخرب : اسکریپتها میتوانند به گونهای طراحی شوند که دیگر بدافزارها را فعال کنند یا دانلود کنند.
به طور خلاصه، اسکریپتهایی که با این پسوندها نوشته میشوند به دلیل تواناییهای اجرایی و خودکاری که دارند میتوانند خطرآفرین باشند و باید با احتیاط با آنها برخورد شود. توصیه میشود که کاربران از باز کردن فایلهای اسکریپتی که از منابع ناشناخته دریافت کردهاند اجتناب کنند.
3. فایلهای ماکرو (docm, .xlsm, .pptm)
فرمتهای .docm، .xlsm، و .pptm فایلهایی هستند که به اسناد مایکروسافت وُرد، اکسل، و پاورپوینت با ماکروهای فعال اشاره دارند. ماکرو یک دسته از دستورات و عملکردهای خودکار است که میتواند برای انجام وظایف تکراری در نرمافزارهای مایکروسافت آفیس به کار رود.
در حالی که ماکروها میتوانند برای بهرهوری بسیار مفید باشند، آنها میتوانند خطرناک نیز باشند به دلایل زیر:
1. اجرای کد مخرب : ماکروها میتوانند برای اجرای کد مخرب طراحی شوند. وقتی کاربر یک سند ماکرو فعال را باز میکند و ماکروها را فعال میکند، ممکن است بدون دانستن اقدامات مخربی را به اجرا درآورد.
2. سرقت اطلاعات : ماکروها میتوانند به گونهای نوشته شوند که اطلاعات محرمانه از کامپیوتر یک کاربر را سرقت کرده و به مهاجمان ارسال کنند.
3. نصب بدافزار : ماکروها ممکن است به گونهای برنامهریزی شده باشند که برنامههای مخرب دیگری را گسترش دهند و نصب کنند، مانند کیلاگرها، تروجانها، یا رنسومور.
4. استفاده از آسیبپذیریها : اسناد ماکرو فعال میتوانند برای بهرهبرداری از آسیبپذیریهای امنیتی در نرمافزار مایکروسافت آفیس استفاده شوند که میتوانند به مهاجم اجازه دهند کنترل سیستم را به دست بگیرد.
5. دور زدن مکانیسمهای امنیتی : چون فایلهای .docm، .xlsm، و .pptm به صورت استاندارد توسط نرمافزارهای مایکروسافت آفیس باز میشوند، ماکروها ممکن است مکانیسمهای امنیتی را دور بزنند و به نظر کاربر امنیتی تر جلوه کنند.
به همین دلیل، بسیار مهم است که ماکروها فقط در صورتی فعال شوند که کاربر اطمینان دارد سند از یک منبع قابل اعتماد میآید. نرمافزارهای آنتیویروس معمولاً میتوانند فایلهای مشکوکی که حاوی ماکرو مخرب هستند را تشخیص دهند و کاربران باید همیشه اطمینان حاصل کنند که نرمافزار امنیتیشان بهروز است.
4. فایلهای فشرده zip, .rar) 7)
فایلهای فشرده مانند .7zip و .rar میتوانند خطرناک باشند به دلیل حاوی بودن فایلهای مخرب که ممکن است تا زمان استخراج شدن پنهان بمانند.
در اینجا چند دلیل آورده شده که چرا فایلهای فشرده میتوانند خطر را در خود جای دهند:
1. پنهان کاری : فایلهای مخرب میتوانند درون یک فایل فشرده پنهان شوند تا از تشخیص توسط نرمافزارهای امنیتی اجتناب شود. اغلب، اسکنرهای ویروس نمیتوانند درون فایلهای فشرده را بهخوبی بررسی کنند.
2. آسیبپذیریها : بستههای فشرده ممکن است از آسیبپذیریها در نرمافزارهای فشردهساز استفاده کنند تا به سیستم ضرر برسانند یا بهرهبرداریهای امنیتی را اجرا کنند.
3. بدافزارهای داخلی : هنگام استخراج محتویات فایل فشرده، ممکن است یک فایل اجرایی مخرب وجود داشته باشد که به محض کلیک روی آن اجرا شود.
4. تبدیل چندمرحلهای : بدافزارها را میتوان در چندین سطح از فایلهای فشرده پنهان کرد، بهطوریکه فقط با گذشتن از چند سطح فشردهسازی، ویروس به بیرون درز پیدا کند.
5. فایلهای فشرده بزرگ : حجم بالا و تعداد زیادی فایل درون یک بایگانی فشرده ممکن است باعث مخفی ماندن فایلهای آسیبزا شود، چون کاربران ممکن است ندانند دقیقاً چه چیزی در حال استخراجکردن هستند.
6. فریب کاربران : مهاجمین میتوانند کاربران را ترغیب کنند تا فایلهای فشردهای را دانلود و استخراج کنند که ظاهراً حاوی نرمافزار یا محتویات دیگر مفیدی هستند، اما در واقع حاوی بدافزار هستند.
به همین دلیل، هنگام دانلود و استخراج محتویات فایلهای فشرده باید مراقب بود. استفاده از نرمافزارهای امنیتی بهروز و امنیتی شناخته شده برای اسکن فایلهای فشرده پیش و پس از استخراج توصیه میشود. همچنین، باید از باز کردن فایلهای فشردهای که از منابع نامعتبر هستند اجتناب کرد.
5. فایلهای PDF
فرمت PDF (Portable Document Format) برای انتقال سندهای الکترونیکی که شکل ظاهری اصلی خود را حفظ کنند، گسترش یافته است.
با این حال، این فرمت میتواند خطرات امنیتی داشته باشد:
1. کدهای مخرب (Malicious Code): PDFها ممکن است کدهای جاوااسکریپت یا سایر انواع اسکریپتهایی را که میتوانند به صورت خودکار اجرا شوند و دستورات مخرب را صادر کنند، در خود جای دهند.
2. استفاده از ویژگیهای پیچیده : پیدیافها میتوانند ویژگیهای پیچیدهای مانند فرمها، ویدئوها و زبانهها را در خود جای دهند که میتواند مورد سو استفاده قرار گیرد.
3. پنهانسازی محتوا : PDFها قادرند محتوا را مخفی نگه دارند، که به مهاجمان این امکان را میدهد که برنامههای مخرب را در محتویات به ظاهر بیضرر پنهان کنند.
4. آسیبپذیریهای نرمافزاری : نرمافزارهای مختلف برای باز کردن PDFها ممکن است دارای آسیبپذیریهایی باشند که مهاجمان میتوانند برای اجرای کدهای مخرب استفاده کنند.
5. فایلهای ویژه (Embedded Files): PDFها میتوانند فایلهای دیگری را در خود جاسازی کنند که میتوانند شامل بدافزار و دیگر انواع نرمافزارهای مخرب باشند.
6. لینکهای مخرب : پیدیافها میتوانند حاوی لینکهایی باشند که کاربران را به وبسایتهای فیشینگ یا مخرب هدایت میکنند.
برای حفاظت در برابر این خطرات، توصیه میشود تا همیشه نرمافزار آنتیویروس را بهروز نگه دارید، تنظیمات امنیتی مرورگر و نرمافزارهای PDF خود را تقویت کنید (مانند غیرفعال کردن اسکریپتها و جاسازیها)، و از باز کردن فایلهای PDF از منابع گمنام یا مشکوک خودداری کنید.
6. فایلهای تصویری (jpg, .jpeg, .png)
فرمتهای تصویری مانند JPG، JPEG و PNG به طور کلی بیخطر هستند زیرا این فایلها اطلاعات مختص تصویر هستند و حاوی کد قابل اجرا نمیشوند.
با این حال، در موارد نادر ممکن است آنها هم خطرناک باشند به دلایل زیر:
1. استفاده از آسیبپذیریهای نرمافزاری : اگر نرمافزار مشاهده تصاویر دارای آسیبپذیریهای امنیتی باشد، فایل تصویری مخرب ممکن است برای بهرهبرداری از این آسیبپذیریها طراحی شود.
2. حملات استگانوگرافی : نهاننگاری یا استگانوگرافی شامل پنهانکردن دادههای مخفی در یک فایل تصویری است که میتواند حاوی کد مخرب یا اطلاعات حساس باشد.
3. فایلهای تصویری دستکاری شده : مهندسی معکوس و دستکاری فایلهای تصویری ممکن است بگونهای انجام شود که بهمحض بازگشایی یک نرمافزار مشاهده تصاویر یک برنامه مخرب اجرا شود.
4. لینکهای مخرب : تصاویر ممکن است حاوی لینکهای مخفی باشند که کاربر را به یک وبسایت مخرب هدایت میکنند.
5. متادیتا : تصاویر ممکن است حاوی اطلاعات پنهان در متادیتای خود باشند که ممکن است حاوی اطلاعات حساس یا مخرب باشد.
بنابراین، حتی اگر فایلهای تصویری به ظاهر بیخطر به نظر برسند، همیشه احتمال وجود دارد که به روشهای مختلف برای حملات سایبری استفاده شوند. به همین دلیل، توصیه میشود که تنها تصاویری را از منابع معتبر دانلود کنید و از نرمافزارهای بهروز برای مشاهده آنها استفاده نمایید.
7. فایلهای صوتی و ویدیویی (wav ، mp3 و mp4)
فایلهای صوتی مانند WAV و MP3 و فایلهای ویدیویی مانند MP4 در اصل برای ذخیره و انتقال محتوای چند رسانهای بیضرر طراحی شدهاند.
با این حال، همانند هر نوع فایل دیجیتال دیگری، این فرمتها ممکن است به دلایل زیر خطرناک باشند:
1. آسیبپذیریهای نرمافزاری : مهاجمان ممکن است از آسیبپذیریهای موجود در پلیرهای مدیا استفاده کنند تا کد مخرب را از طریق فایلهای صدا یا ویدیو اجرا کنند.
2. کدگذاری مخرب : فایلها میتوانند دارای کدهای مخفی یا مخرب که در دادهها یا متادیتا نهفتهاند، باشند که میتوانند نرمافزارهای آسیبپذیر را هدف قرار دهند.
3. ترکیب محتوای مخرب : مهاجم میتواند یک برنامه مخرب را با یک فایل صوتی یا ویدیویی معتبر ترکیب کند تا کاربران را فریب دهد تا فایل را باز کنند.
4. حملات فیشینگ یا تروجان : فایلهای مدیا میتوانند به عنوان بخشی از حملات فیشینگ یا به شکلی طراحی شوند که از آنها به عنوان تروجان برای نفوذ به سیستمهای کاربران استفاده شود.
5. استفاده از محتوای مدیا برای ماسک کردن فعالیتهای مخرب : فایلهای صوتی و ویدیویی ممکن است دارای محتوای مشروعی باشند که تنها وسیلهای برای پوشاندن فعالیتهای مخرب است.
به طور کلی، جهت حفاظت در برابر خطرات احتمالی این فایلها، کاربران باید فقط فایلها را از منابع معتبر دانلود کنند، از نرمافزار آنتیویروس و برنامههای امنیتی قابل اعتماد استفاده کنند، و نرمافزارهای پخش مدیا را بهروز نگه دارند تا از آخرین آسیبپذیریهای امنیتی محافظت شوند.
همیشه باید از منابع قابل اعتماد فایلها را دانلود کرد و از نرمافزار آنتیویروس بروز شده برای اسکن فایلهای دریافتی استفاده نمود. همچنین میتوانید تنظیمات امنیتی را برای مسدود کردن اجرای اتوماتیک ماکروها در اپلیکیشنهای مایکروسافت آفیس اعمال کنید.
تهیه شده توسط آپلود فایل لینکلیک