لینکلیک بهترین فضای ابری و آپلود فایل

 

نوروز یکی از کهن‌ترین و پر طرفدارترین جشن‌های جهان است که هر سال در آغاز بهار و همزمان با اعتدال نیمروزی به عنوان روز نخست سال خورشیدی ایرانی جشن گرفته می‌شود. نوروز یعنی روز نو، روز تازگی و شادمانی، روز تجدید حیات و زندگی. نوروز چهره‌ای ایرانی دارد ولی پیام‌های عمومی و جهانی. نوروز نشانه‌ای از همبستگی، همدلی، همکاری و هم‌آفرینی است. 

نوروز در ایران باستان ریشه دارد و به دوران زرتشت بر می‌گردد. نوروز در ایران باستان جشن مقدس بود که در آن خداوند احمد (اهورا مزدا) را ستوده و از او برای سال جدید خیر و برکت خواسته می‌شد. نوروز در دوران هخامنش، اشکانی، ساسانی، پس از اسلام، صفوی، قاجار و پهلوی به عنوان جشن ملّي برگزار مي‌شده است. 

نوروز در سال ۲۰۰۹ به عنوان گنجینه فرهنگي بشريت تحت عنوان «جشن جهاني نوروز» در فهرست میراث فرهنگي ناملموس یونسکو ثبت شد. همچنین در سال ۲۰۱۰ مجمع عمومي سازمان ملل متحد نوروز را به عنوان «روز جهاني» شناخت. 

امروزه نوروز توسط مردم ایران و کشورهای دیگر مثل افغانستان، تاجيکستان، عراق، ترکيه، پاكستان، هند، آذربایجان، قيرقيزستان، قفقاز، کُردها و ... جشن گرفته مي‌شود. نوروز پيام دارد برای همه كساني كه به زيبائي فصل بهار، به تجديد حيات طبيعت و به شادابي روح اعتقاد دارند.

زمان نوروز با توجه به تقویم خورشیدی ایرانی، در همان لحظه‌ای است که خورشید از نقطهٔ برابری بهاری عبور می‌کند و به نیم‌کرهٔ شمالی می‌آید. این لحظه در هر سال متفاوت است و معمولاً بین ۱۹ تا ۲۲ مارس رخ می‌دهد. در سال ۱۴۰۰، نوروز در روز شنبه ۱ فروردین ماه، ساعت ۱۳:۰۷ و ۲۸ ثانیه به وقت ایران بود. 

نوروز در کشورهای مختلف با توجه به منطقه زمانی آن‌ها، در زمان‌های متفاوت جشن گرفته می‌شود. برای مثال، در افغانستان نوروز یک ساعت و نیم پس از ایران، در ترکیه دو ساعت و نیم پس از ایران، در هند و پاکستان دو ساعت و چهل و پنج دقیقه پس از ایران، در کانادا و آمریکا بین هشت تا چهارده ساعت قبل از ایران، و در استرالیا حدود شش ساعت بعد از ایران فرا می‌رسد.

**پیشینه نوروز** به تاریخچه، منشأ و تحولات این جشن در ایران باستان و کشورهای همسایه می‌پردازد. قدمت نوروز به زمان‌های پیش از شکل‌گیری ایران و قبل از دوره مادها و هخامنشیان برمی‌گردد، ولی نام آن در زبان اوستایی است. 

 

 

برخی منابع نوروز را به **جمشید**، پادشاه مشهور پیشدادی، نسبت می‌دهند و معتقدند که او برای اولین بار این جشن را برگزار کرده است. براساس افسانه، جمشید با دستگاه **جام جم**، که همه چیز را نمایان می‌کرد، خورشید را به زمین آورده و روز نو را آغاز کرده است. 

برخی دیگر نوروز را به **کیومرث**، پدر جمشید و نخستین پادشاه ایران، مربوط می‌کنند و می‌گویند که او در روز نوروز، پس از ۳۰۰ سال خفتگی، بیدار شده و زندگی را دوباره شروع کرده است.

نخستین سوابق تاریخی نوروز به دوران **سلسله هخامنشیان** (۵۵۰-۳۳۰ ق.م) برمی‌گردد. در این دوره، نوروز یک جشن رسمی و ملی بود که با شکوه و عظمت فراوان برگزار می‌شد. پادشاه هخامنشی در روز نوروز، به **تخت جمشید** یا **پاسارگاد** می‌آمد و با حضور مقامات دولتی، سفیران خارجی، فرمانروایان استان‌ها و مردم عادی، آئین تجلیل و تبریک را انجام می‌داد. 

بنای **تخت جمشید** یا **پرسپولیس** که در شیراز واقع است، به عنوان یک مجموعه معبدی و سلطنتی برای اهداف خاص جشن نوروز ساخته شده است. در این بنا، تصاویر و نقوش مختلف از آئین نوروز و تقدیر پادشاه از فرستادگان استان‌های تابع خود دیده می‌شود.

در دوران **اشکانیان** (۲۴۷ ق.م-۲۲۴ م)، نوروز همچنان یک جشن ملی و رسمی بود که با شور و نشاط برگزار می‌شد. در این دوره، نوروز به عنوان یک جشن آتشگاهی و زرتشتی شناخته می‌شد و با احترام به **آتش**، **آب**، **خاک** و **باد**، چهار عنصر طبیعت، جشن گرفته می‌شد. 

در دوران **ساسانیان** (۲۲۴-۶۵۱ م)، نوروز به شکل جدیدی درآمد و با تغییراتی روبرو شد. در این دوره، نوروز به دو شکل **نوروز کوچک** و **نوروز بزرگ** جشن گرفته می‌شد. **نوروز کوچک** روز اول فروردین ماه بود که همزمان با رسیدن خورشید به **برج حمل** و **برابری بهاری** بود. **نوروز بزرگ** روز ششم فروردین ماه بود که نام آن **روز خرداد** یا **روز خردادگان** بود. در این روز، پادشاه ساسانی به همراه خانواده و مقامات دولتی به **باغ شاپور** در تهران می‌آمد و با حضور مردم، آئین تجلیل و تقدیر را انجام می‌داد.

پس از پذیرش اسلام توسط ایرانیان، نوروز همچنان با قدرت باقی ماند و جایگاه خود را در فرهنگ و تاریخ ایران حفظ کرد. در این دوره، نوروز با آئین‌های اسلامی هماهنگ شد و بعضی از علمای مسلمان، نظیر **ابو ریحان بیرونی**، **ابن سینا**، **فخر رازی** و **خواجه نصیرالدین طوسی**، نوروز را به سیره پیامبر اسلام (ص) و خاندان او (ع) مربوط کردند. 

برخی منابع تاریخی نشان می‌دهند که در دوران خلافت عباسی، نوروز به عنوان یک جشن رسمی در بغداد برگزار می‌شد و خلفای عباسی، پادشاه ساسانی شاپور را به عنوان بنیان‌گذار نوروز معرفی می‌کردند. 

در دوره **صفویه** (۱۵۰۱-۱۷۲۲ م)، نوروز به عنوان یک جشن ملی و اسلامی شناخته می‌شد و با احترام به **خاندان اهل بیت** (ع)، جشن گرفته می‌شد. در این دوره، نوروز به دو شکل **نوروز کبیر** و **نوروز صغیر** جشن گرفته می‌شد. **نوروز کبیر** روز اول فروردین ماه بود که همچنان با رسیدن خورشید به برج حمل و برابری بهاری بود. **نوروز صغیر** روز سوم فروردین ماه بود که نام آن **روز غدیر** یا **روز غدیر خم** بود. در این روز، شیعیان به یادگاری از واقعه غدیر خم، که پیامبر اسلام (ص) حضرت علی (ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرده بود، جشن می‌گرفتند.

پادشاه صفوی در روز نوروز، به **میدان نقش جهان** یا **میدان شاه** در اصفهان می‌آمد و با حضور مقامات دولتی، سفیران خارجی، فرمانروایان استان‌ها و مردم عادی، آئین تجلیل و تبریک را انجام می‌داد. در این آئین، پادشاه صفوی به همراه خاندان و لشکر خود لباس‌های سبز رنگ پوشیده و با تابعین خود دست داده و هدایای گرانبها را دریافت می‌کرد. 

بعضی از سفرنامه‌نگاران و تاریخ‌نگاران اروپایی که در دوران صفوی به ایران سفر کرده بودند، در آثار خود از شکوه و عظمت جشن نوروز در این دوره سخن گفته‌اند. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

·        **ژان شاردن**: جواهرفروش و جهانگرد فرانسوی که در عصر شاه عباس اول به ایران آمده بود، در کتاب «سفر های سر ژان شاردن»، از آئین نوروز در پاسارگاد، تخت جمشید، شیراز و اصفهان با جزئیات گزارش داده است.

·        **پائول لئولین**: پزشک و سفیر فرانسوی که در عصر شاه عباس دوم به ایران آمده بود، در کتاب «سفرنامه پائول لئولین»، از آئین نوروز در اصفهان و تبریز با توصیفات دقیق نوشته است.

·        **پیتر دلاواله**: مبلغ مسیحی و سیاح ایتالیایی که از طریق قصرشیرین به اصفهان آمده بود، در کتاب «سفرنامه پیتر دلاواله»، از آئین نوروز در اصفهان و مشهد با تشریحات کامل گفته است.